İLAHİ HİTAP - RUH İLİŞKİSİ

Özet

Arap dilinde "ruh", "ravh", "rih" lafızları nefes, soluk, rüzgâr, esinti, koku (rayiha), rahatlık, gece vakti yürüyüş yapmak gibi manalara gelir. "Ruh" kelimesi, özelde Allah'ı tanıyıp bilme, Allah'a yönelme ve O'nu sevme kuvvesi manasına da kullanılır. Bu, nefsin ruha nispet edilmesi, tıpkı canın bedene nispet edilmesi gibidir. Yüce Allah'ın veli ve itaatkâr kullarını desteklediği ruh, Allah'ı tanıyıp bilmekle ilgili ruhtur. İlmin, ihsanın, ihlasın, muhabbetin ve Allah'a yönelişin de bir ruhu vardır. Ancak bu ruhlar hususunda insanlar birbirinden çok farklıdır. Kimi insanlar bu manevi ruhun ağır basmasından dolayı ruhani kimlik kazanırken, kimi insanlar ise, yine aynı manadaki ruhlarını kaybettiklerinden hayvan derekesine düşerler. Resulullah(a.s)'a inen Kur'an hitabı muhtelif ayetlerde "ruh" diye nitelendirilir: "İşte sana da, emrimizle, bir ruh (kalpleri dirilten bir kitap) vahyettik. Sen kitap nedir, iman nedir bilmezdin. Fakat biz onu, kullarımızdan dilediğimizi, kendisiyle doğru yola eriştireceğimiz bir nur yaptık. Şüphesiz ki sen doğru bir yola iletiyorsun." (Şura, 42/52) Müfessirler tarafından " ruh" ifadesi; "vahy", "rahmet", "inzal" ve "emr" gibi kelimelerle birlikte zikredilmiştir. Yine "Ruhu'l-Kudüs" tabiri de ilahi hitap ve ilhamla doğrudan ilişkili bir semantiğe sahiptir. Yüce Allah'ın müminleri kendisinden bir "ruh" ile desteklediğini: " Onları kendi katından bir ruh ile desteklemiştir " (Mücadele, 58/12) ayetindeki "ruh" kelimesine rahmet, iman nuru, hidayet, düşmana karşı yardım gibi farklı manalar takdir edilmiştir. İlahi hitap–ilham ilişkisiyle ilgili olarak, "sekine", "ruh", "Ruhu'l-Kudüs" kavramları arasında bir ilişki söz konusudur. Metafizik âlem ile fiziki âlem arasındaki vasıta ya vahiy veya ilhamdır. Bu ilahi feyzin taşıyıcı unsuru melekler olup, ilahi hitabın muhatap ile buluşması hali ise, "vahiy kaplama hali" dediğimiz "sekine" olarak telakki edilir. Bu bildiride "ilahi hitap", "ruh", "sekine", "Ruhu'l-Kudüs", "emr", "rahmet" ve "inzal" kavramları arasındaki ilişkiler ele alınıp değerlendirilecektir.