BİLİNMEYEN YÖNÜYLE; BİR EĞİTİM SOSYOLOĞU OLARAK İSMAİL HAKKI BALTACIOĞLU VE EĞİTİM SOSYOLOJİSİNE KATKILARI

Özet

İsmail Hakkı Baltacıoğlu Türkiye’nin önde gelen pedagog, sosyolog, eğitim felsefecisi ve bilim insanlarından biridir. Bu çok yönlü özelliği birden fazla disiplin içerisinde var olmasına sebep olsa da çalışmalarının önemli bir kısmını eğitim üzerine yapmış olması Baltacıoğlu’nun daha çok eğitimci olarak tanınmasına sebep olmuştur. II. Meşrutiyet yılları ve Cumhuriyetin çok partili dönemine kadar olan süreçte, Türkiye’nin siyasal toplumsal birçok olaylarına şahitlik eden Baltacıoğlu düşünce dünyasını zenginleştiren bu süreçleri yazılarına aktarmıştır. Eğitim hakkında yazmış olduğu eserlerinde de bireyci zihniyetten uzaklaşarak toplumcu bir anlayışı benimsemeye başlamıştır. Toplumsal olaylara karşı olan duyarlılığı, bireyden çok toplumcu anlayışı benimsemesi ve bu anlayışı eğitim ile sentezlemiş olması Baltacıoğlu’nun bir eğitim sosyoloğu olduğunu göstermektedir. ‘‘Manevi Üstadım’’ dediği Emile Durkheim ve Ziya Gökalp gibi sosyologlarında etkisinde kalan Baltacıoğlu, yaratmış olduğu sosyal pedagoji sistemi ve toplumcu eğitim anlayışı ile Türk sosyoloji tarihi içerisinde eğitim sosyolojisi alanında önemli sosyologların başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun sosyolojiye dair fikirlerinden hareketle, eğitim sosyolojisine katkıları ve pedagog kimliğinin yanı sıra sosyolog yönünün de incelenmesidir