ULU ATALARIN İZİNDE: TÜRK DÜNYASI ORTAK TÜRK TARİHİ DERS KİTABINDA TARİHİ ŞAHSİYETLER

Özet

Türk Dünyası’nın tamamında okutulacak ve böylece ortak tarih şuurunun oluşmasına hizmet edecek bir tarih ders kitabının hazırlanması için çalışmalar 1992 yılında başlatılmışsa da bu ilk teşebbüs başarıyla sonuçlanmamıştır. 1992 yılına 2012 yılında kurulan Uluslararası Türk Akademisi bu konuyu gündemine almış ve yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın sonucunda, 2019 yılında Ortak Türk Tarihi 8 ders kitabının yazımını tamamlamıştır. Sekizinci sınıflara yönelik olarak hazırlanan bu ders kitabı Türk tarihinin en eski devirlerinden XV. asrın sonuna kadar olan dönemini kapsamaktadır. Halen Azerbaycan, Kazakistan ve Türkiye’de sekizinci sınıflarda seçmeli ders olarak okutulan bu dersin bir yandan zorunlu ders haline getirilmesi, bir yandan da Kırgızistan başta olmak üzere diğer Türk Cumhuriyetlerinde okutulması için çalışmalar devam etmektedir. Bu araştırmanın amacı Ortak Türk Tarihi ders kitabını yer verilen tarihi şahsiyetler boyutuyla incelemektir. Araştırmada doküman analizi yöntemi ve içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ders kitabında ismi en fazla geçen siyasi şahsiyetlerin Timur, Cengiz Han ve Fatih Sultan Mehmet; mitolojik/ destani şahsiyetlerin Oğuz Kağan, Alp Er Tunga ve Dede Korkut; ilim ve kültür şahsiyetlerinin ise Kâşgarlı Mahmud, Ali Kuşçu, Uluğ Bey, Ahmed Yesevî, el Hârizmî olduğu anlaşılmıştır. Ders kitabının genel olarak Türk Dünyası’nın ortak tarihi şahsiyetlerini genç nesillere tanıtmaya ve ortak bir şuur oluşturmaya imkân verecek şekilde hazırlandığı ancak hiç yer verilmeyen bazı önemli şahsiyetlerden ismen de olsa bahsedilmesinin öğretmenlere derslerde bu isimler üzerinde durma fırsatı sağlayacağı için yararlı olacağı düşünülmektedir.