ÜRETİM İLİŞKİLERİNDE YAŞANAN DÖNÜŞÜM SONUCUNDA TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKACILIĞINDA YENİ VİZYON ARAYIŞLARI

Özet

Sanayi devrimiyle beraber insanlığın gündemine giren sınıfsal siyasal mücadelenin barışçı bir duruma evirilmesi kaygısıyla ortaya çıkmış olan sendikacılık ve toplu pazarlık sistemi 1950-2000 yılları arasında yarım asırlık altın dönemini yaşadıktan sonra var olma ve işlev bunalımı yaşamaya yüz tutmuştur. Çalışma ilişkileri ve işletme yönetim anlayışında yaşanan değişim, modern insan kaynakları yönetim teknikleri ile çalışma ve üretime bakış açısında yaşanan değişim sendikacılık ve toplu pazarlık sisteminin yeniden üretilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Küreselleşme, uluslararası rekabet, küçük işletmelerin kitlesel üretime yenik düşmesi beraberinde sendikal tekelciliği ve hantal örgütleri ortaya çıkarmıştır. Sendikal örgütler temsil ettikleri insan kaynağı vizyonunun gerisine düşerek ücret sendikacılığı tuzağında solmaya başlamışlardır. Bu durum sendikacılığın yapılış biçiminde değişim eğilimine yol açmış fakat yeni sendikacılığın bileşenleri yerli yerine oturmamıştır. Üretimdeki fiyatkalite-satış performansının karşısına ücret maliyetlerinin konulması sayesinde yaşam alanı bulabilen geleneksel toplu pazarlık sistemi bu döngünün sorgulanmaya başlamasıyla kendini yeniden ifade etmek durumunda kalmıştır. Sendikacılığın yapılış bicindeki temel kaygılar şu şekilde değişmiştir. Sendikacılığın, kavga odaklı olmaktan ziyade barış odaklı, tartışma odaklı olmaktan ziyade uzlaşma odaklı, sorun odaklı olmaktan ziyade çözüm odaklı, ücret odaklı olmaktan ziyade gelişme ve yaşam odaklı, pazarlık odaklı olmaktan ziyade strateji ve istihdam odaklı olması hayati önem kazanmıştır. Dolayısıyla, özellikle işçi sendikacılığında, sendika yöneticilerinin nitelik ve seçilme sürelerinden başlayıp esnek çalışma modellerinin yönetilmesine oradan uluslararası şirket ilişkilerinin doğru algılanıp doğru yorumlanmasına uzanan ve girişimciliğin önünü açan bir “Sendikacılık ve Topluk Pazarlık Sistemi Reformuna” ihtiyaç olduğu gün gibi ortadadır.