PSİKOLOJİK SÖZLEŞME, ROL ÇATIŞMASI VE ROL BELİRSİZLİĞİ VE DUYGUSAL EMEK ARASINDAKİ ETKİLEŞİM

Özet

İşletmeler için önemli bir yer tutan çalışanlar, işletmelerin amaç ve hedefleri doğrultusunda görev tanımlarını yerine getirmekle yükümlüdürler. Bunun yanı sıra, çalışanların yazılı olmayan görevleri de bulunmaktadır. Çalışan ile işvereni arasında yerine getirmeleri gereken görevlerin olduğu algısı psikolojik sözleşme kavramını meydana getirmektedir. Çalışanın işverenine karşı psikolojik olarak sorumluluk, sadakat, bağlılık gibi duygular beslemesi, zamanla çalışanın asli görevlerinin ne olduğunu unutarak bir belirsizliğe düşmesine ve bir çatışmaya girmesine sebep olmaktadır. Ayrıca, çalışanların yapmakta oldukları iş ile özdeşleşip bir bütün haline gelme durumu olan duygusal emek kavramı, hem çalışanlar ile işletmeler hem de müşteriler arasında pozitif bir görüntü sergilenmesi ve sonrasında da kendi duygularına geri dönebilmesi için işletmeler açısından fayda sağlayabilmektedir. İşveren ile çalışanlar arasındaki psikolojik sözleşme duygusal emeği etkileyerek işletme içinde yaşanacak olan rol çatışması ve rol belirsizliğine de etki etmektedir. Yöneticilerin duygusal emek faktörlerini dikkate almaları, daha sonrasında kolaylıkla o duygudan çıkarak kendi duygularına bürünebilmeleri rol çatışması ve rol belirsizliği yaşanmaması için önem taşımaktadır. Bu çalışmada, hizmet sektöründe faaliyet gösteren konaklama işletmeleri bünyesindeki çalışanların, işverenleri ile aralarında oluşturdukları psikolojik sözleşmenin, hem rol çatışması ve rol belirsizliği hem de duygusal emek üzerindeki etkisi ile duygusal emeğin rol çatışması ve rol belirsizliği üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Aynı zamanda psikolojik sözleşme ile hem rol çatışması ve rol belirsizliği hem de duygusal emek arasındaki ilişki ve duygusal emek ile rol çatışması ve rol belirsizliği arasındaki ilişki araştırılmıştır. Ortaya çıkan üçlü etki sonuçları neticesinde, psikolojik sözleşmenin rol çatışması ve rol belirsizliği üzerindeki etkisinde duygusal emeğin aracılık rolü de analiz edilmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda kurulan etki ve ilişki hipotezleri test edilmiştir. Aynı zamanda psikolojik sözleşmenin rol çatışması ve belirsizliği üzerindeki etkilerinde duygusal emeğin aracılık rolünün olup olmadığı SPSS 21 programı kullanılarak araştırılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, psikolojik sözleşmenin hem rol çatışması ve rol belirsizliği hem de duygusal emek üzerinde pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu; duygusal emeğin rol çatışması ve rol belirsizliği üzerinde pozitif ve anlamlı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda psikolojik sözleşmenin rol çatışması ve belirsizliği üzerindeki etkilerinde duygusal emeğin kısmi aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir.