KIDEM TAZMİNATI FONU TASARISININ ÇALIŞMA HAYATINA ETKİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Özet

İşçi ile işveren arasındaki çalışma ilişkileri yasal çerçevede esas olarak iş kanunları ile düzenlenmektedir. İş kanunları hem işçinin hem de işverenin hak ve çıkarlarını açıklayan ve sorumluluklarını belirleyen bir yapıya sahiptir. Kıdem tazminatı uygulaması da iş kanunlarında yer alan işçi ve işveren kesimlerini ilgilendiren önemli bir düzenlemedir. Kıdem tazminatı uygulaması birçok ülkede uygulanmakta olup, genel olarak işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin kanunda belirlenen şekillerde son bulması durumunda işveren tarafından işçiye ödenen, miktarı işçinin çalışma süresi ve aldığı ücrete göre değişen toplu bir paradır. Kıdem tazminatı çalışma hayatında işçi lehine düzenlenmiş önemli yasal haklardan birisidir. Kıdem tazminatı uygulaması ülkelerin ekonomik durumları, işgücü piyasalarının yapısı ve yasal düzenlemelere göre farklılık gösterebilmektedir. Türkiye’de çalışma hayatına ilk olarak 1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu ile giren Kıdem Tazminatı uygulaması zaman içinde farklı yasalarda kendisine yer bularak günümüzdeki şekline gelmiştir. Günümüzde Kıdem Tazminatıyla ilgili yasal düzenleme 4857 sayılı İş Kanunun geçici 6ncı maddesi üzerinden uygulanmaktadır. İş Kanunu’nda açık bir şekilde yazdığı gibi kıdem tazminatı uygulamasında temel hedef kıdem tazminatı fonunun oluşturulmasıdır. Kıdem tazminatının ortaya koyduğu çok yönlü etkinin boyutu toplumun her kesimini ilgilendirdiğinden oluşturulmak istenen kıdem tazminatı fonu uygulaması da kamuoyunda ciddi bir şekilde tartışılmaktadır. Kıdem tazminatı hem parasal yönü hem de işsizlikle mücadele de ortaya koyduğu değer bakımından üzerinde hassas bir şekilde durulması ve toplumun her kesiminin uzlaşması sonucunda kabul edilmesi gereken bir konudur. Bu çalışmada ilk olarak kıdem tazminatı kavramsal çerçevede incelenmiş, sonra Dünyada ve Türkiye’de uygulanan kıdem tazminatı sistemleri açıklanmıştır. Çalışmanın son bölümünde günümüzde uygulanmak istenen kıdem tazminatı fonu tasarısı ve yaratacağı etkiler üzerine önerilerde bulunulmuştur.