TÜRKİYE’DE ‘’DİN-MÜZİK’’ ALANLARINA İLİŞKİN YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLER

Özet

Din ve müzik yüzyıllardır birbirlerini beslemiş iki olgudur. Her inanış şekli farklı biçimlerde de olsa ritüellerinde müziğe yer vermiştir. Bu araştırma, Türkiye’de çeşitli üniversitelerde yazılmış “din ve müzik” alanına ilişkin lisansüstü tezlerin tespit edilmesi ve sınıflandırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma, din ve müzik ile ilgili yapılacak araştırmalara kaynak oluşturması ve araştırmalarda konu seçiminde referans olması bakımından önemli sayılmaktadır. Araştırma taşıdığı amaç ve bu amaca uygun olarak izlenen yöntem ve toplanan verilerin niteliği açısından durum saptamaya yönelik betimsel bir çalışmadır. Çalışmada tezler nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu “din ve müzik” alanlarına ilişkin yazılmış bütün lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Araştırma, araştırmacının ulaşabildiği lisansüstü tezlerle, ulaşılan tezlerin anahtar kelimelerinde, başlıkta ve özette yer alan “din ve müzik” ile ilişkili kavramlar ile sınırlıdır. Araştırmaya, tez başlıkları ve özetlerin, tezlerin içeriğini yansıttığı sayıltısıyla yola çıkılmıştır. Çalışmada, müzik ve din alanlarına ilişkin yapılmış lisansüstü tezlere ait veri toplarken YÖK tez arama merkezinin internet sayfası aracılığıyla anahtar kelimeleri, özet ve başlıkta yer alabilecek din ve müziğe referans olabilecek din ve müziğe ilişkin “müzik ve din, müzik ve toplum, müzik ve ritüel, ritüel, müzik ve mezhep, müzik ve ibadet, müzik ve inanç, müzik ve dini kimlik, müzik ve azınlık, müzik ve cemaat, cemaat, müzik ve cami, müzik ve sinagog, sinagog, müzik ve kilise, kilise müziği, semah, sema, ilahi, madrigal, ezan, müzik ve Budizm, Hinduizm, müzik ve tasavvuf, müzik ve tarikat, Ermeni, Rum, Süryani, Yahudi, Keldani, Alevi, Sünni, İslam, Hristiyanlık, Hıristiyanlık” ifadeleri ile tarama yapılmış, yaklaşık 12.500 teze ulaşılmış, bu tezlerin özetleri incelenmiş, din ve müzikle ilişkili olan 188 tez yapıldıkları üniversitelere, tez türlerine, yıllara, enstitülere, anabilim dallarına, dillerine ve üniversitelere göre tablolaştırılmış ve içeriklerine göre de sınıflandırma yapılmıştır. Çalışmada tezlerin, Antropoloji, İlahiyat, Tarih, Temel İslam, Etnomüzikoloji ve Folklor, Halk Bilimi, Geleneksel Türk Müzikleri, Türk Halk Müziği, Müzik Bilimleri ve Teknolojisi, İlahiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Müzik, Türk Müziği, Türk Din Müziği, Felsefe ve Din, Sosyoloji, İslam Tarihi ve Sanatları, Güzel Sanatlar bilim, anabilim ve anasanat dallarında “ yazıldığı tespit edilmiştir