GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE YOLSUZLUK: GANA ÖRNEĞİ

Özet

Yolsuzluk, yalnızca gelişmekte olan ülkelerle sınırlı olmayan önemli bir olgudur. Özellikle gelişmekte olan ülkeler için sürdürülebilir ekonomik, siyasi ve sosyal kalkınmanın önünde ciddi bir engel olarak görülmektedir. Gana’nın iyi yönetişim ve demokrasi konusunda kazandığı başarılara karşın, ülkenin tüm sektörlerinde (hükümetin yasama, yürütme ve yargı organları) kök salmış ve yaygınlaşmış olan yolsuzluk halen toplum sorunu olmayı sürdürmekte, dolayısıyla da Gana’nın ekonomik büyümesini engellemektedir. Yolsuzluk ile ilgili tartışmaya bir katkı niteliğinde olan bu makale gelişmekte olan ülkelerde yolsuzluğun sebeplerini ve kalkınma üzerindeki ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel sonuçlarını ele almaktadır. Gana’daki yolsuzluğun sebepleri ayrıca siyasi ekonomi, sosyal ve kültürel yapı, milli ekonomi ve yolsuzlukla mücadele için uygulamaya konulan mekanizmalar üzerindeki etkileri bakımından da incelenmiştir. Ülkenin kalkınmasını iyileştirmek amacıyla kullanılması gerekirken yolsuzluk faaliyetleri neticesinde kaybedilen milyarlarca cedi (Gana’nın para birimi) ve bunun yoksul kesime verdiği zararın büyüklüğü göz önüne alındığında, yolsuzluğun etkisinin çok ciddi olduğu görülebilir. Yolsuzluk faaliyetleri ile mücadeleyi hedefleyen muhtelif düzenleyici ve kurumsal mekanizmalar geliştirilmiştir. Ancak yıllar içerisinde siyasi iradenin yokluğu bu mekanizmaların uygulanmasına ve etkinliğine engel olmuştur. Öte yandan, son dönemde yalnızca yolsuzluk faaliyetlerinde bulunan kamu görevlilerinin yargılanması amacıyla özel savcılık kurumunun teşkil edilmesi ile yolsuzlukla mücadele alanında bir eylemliliğin mevcut olduğu gözlemlenmektedir.