BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ GELİRİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR: KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ İNCELEMESİ

Özet

Bağımsız denetim kuruluşları, kaliteli denetim faaliyetleri ve kamuoyu güvenini sağlamak için iş ve işlemlerini önceden saptanmış standartlar ve ilkelere uygun olarak yerine getirir. Kalite güvence sistemi, kalitenin sağlanmasında ve sürekli daha iyiye gidilmesinde önemli bir unsurdur. Bu çalışmada bağımsız denetim kuruluşlarında kalite güvence sistemi uygulamalarının gelirler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada, bağımsız denetim kuruluşlarının yayımladıkları 2018 yılı şeffaflık raporlarında yer verdiği bilgiler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu kapsamda şeffaflık raporları ile bağımsız denetim kuruluşlarının özellikleri hakkında sunduğu bilgilerin ne kadar açık ve yeterli olduğunu araştırmak için ilgili bilgilerin bağımsız denetim gelirleri üzerindeki belirleyici etkisi SPSS 16.0 paket programında çoklu doğrusal regresyon modeli ve stepwise yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda; denetim hizmeti verilen KAYİK sayısı, bağımsız denetim kuruluşlarının uluslararası denetim ağına üyelik durumu, kilit denetçi sayısı ve kalite güvence sisteminin etkinliği bağımsız değişkenleri bir bütün olarak ele alındığında denetim geliri üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Bu değişkenlerin bağımsız denetim geliri üzerinde %57’lik belirleyici etkileri bulunmuştur. Kalite Güvence Sistemi kurulması bağımsız denetim gelirindeki değişkenliğin yaklaşık %15’ ini açıklayabilmektedir. Bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılan kalite güvence sistemi iyileştirmelerinin gelirlerini artırıcı yönde etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır